Zbyt gorąca woda użytkowa?
Dlaczego ciepła woda użytkowa jest taka gorąca?
Co zrobić, aby woda nie parzyła?
Analizujemy ogrzewanie ciepłej wody użytkowej kotłem na pellety.
Co może być przyczyną? Co zrobić?
Miejsce montażu czujnika, zawór przeciwoparzeniowy
Nastawiona wartość temperatury jest względna i zależna od miejsca zamontowania czujnika temperatury.
Zbiorniki ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) mają różną konstrukcję i zasadę działania.
Na rysunku pokazano przykład pionowego zasobnika c.w.u. z wężownicą nagrzewaną z kotła. Czujnik pomiarowy może być montowany na różnych wysokościach zbiornika.
Uwarstwienie wody powoduje, że niżej woda jest zimniejsza, a wyżej cieplejsza.
Czujnik zamontowany niżej, będzie wskazywał niższą temperaturę, w czasie, gdy wyżej będzie zgromadzona woda o wyższej temperaturze. Woda użytkowa pobierana jest zawsze z najwyższego (najcieplejszego) punktu zbiornika. Uwarstwienie ciepła może być tak znaczące, że pomiar może wydawać się błędny. Na przykład czujnik zamontowany w dolnej części zasobnika będzie wskazywał temperaturę 40ºC a tymczasem, po odkręceniu wody w łazience, odczujemy gorącą wodę o temperaturze ponad 60ºC.
W przypadku zadania jeszcze wyższej temperatury np. 50ºC odczuwalna woda w łazience będzie zdecydowanie za gorąca, może osiągnąć nawet 70ºC.
W celu uzyskania najbardziej wiarygodnego pomiaru temperatury lepiej zamontować czujnik w górnej części zasobnika.
Jeśli nie ma możliwości zmiany położenia czujnika, należy zmniejszyć wartość zadaną, bez względu na wyświetlaną wartość. Ważne aby woda użytkowa nie była zbyt gorąca.
Praktycznie każda bateria łazienkowa ma możliwość zmieszania gorącej wody z zimną wodą, jednak, trzeba mieć na uwadze małe dzieci i osoby starsze, które mogą mieć większe trudności z wyregulowaniem właściwej temperatury.
Bardzo skutecznym sposobem zabezpieczenia się przed parzącą wodą jest „zawór przeciwoparzeniowy”. Montowany jest na wylocie ciepłej wody z zasobnika c.w.u.
Zapewnia on stałą temperaturę, nie przekraczającą wartości zadanej np. 50ºC.
Wówczas nie ma znaczenia, czy woda w zbiorniku osiągnie wartość 50ºC czy 70ºC stopni.
Na wyjściu z zasobnika uzyskamy zawsze nastawioną wartość np. 50ºC.
Przykład podłączenia takiego zaworu przeciwoparzeniowego przedstawia rysunek ideowy.
Rozwiązanie takie doskonale zabezpiecza przed poparzeniem.
Zjawisko uwarstwienia ciepła występuje również w zbiornikach wiszących – poziomych, ale jest mniej odczuwalne.
Inaczej jest w buforach z wężownicą przepływową. Woda nagrzewa się w momencie przepływu przez spiralę wężownicy. Nie jest magazynowana w zbiorniku. Jej temperatura zależy od temperatury bufora. Zwykle są to znacząco wyższe temperatury niż w tradycyjnych zasobnikach c.w.u. W takich rozwiązaniach nie ma pomiaru temperatury ciepłej wody użytkowej (jest pomiar naładowania bufora) i nie ma pompy ładującej ciepłą wodę (jest pompa bufora).
W buforach z przepływową wężownicą ciepłej wody użytkowej absolutnie bezwzględne jest stosowanie zaworów przeciwoparzeniowych.
Zawór miesza gorącą wodę z zimną wodą, dając bezpieczną temperaturę wynikową.
Jeżeli w takim rozwiązaniu woda jest zbyt gorąca, należy wyregulować (obniżyć) temperaturę na zaworze przeciwoparzeniowym (dostarczyć więcej zimnej wody do zmieszania).
Hydraulika, schemat instalacji, osobny obwód
Nie ma mowy o regulacji i kontroli temperatury ciepłej wody użytkowej, jeżeli nie ma dobrego pomiaru temperatury i odpowiedniego sterowania nagrzewaniem zbiornika c.w.u.
Aby kocioł miał wpływ na temperaturę musi mieć możliwość dostarczania i wstrzymania dostarczania ciepła do podgrzania zbiornika z ciepłą wodą użytkową.
Do tego służy tzw pompa ładująca stanowiąca osobny obwód grzewczy.
Poniżej przykład instalacji z 3 obwodami grzewczymi.
Trzeci obwód zapewnia sterowanie ciepłą wodą użytkową.
Dopiero prawidłowe podłączenie hydrauliczne zapewnia pełną kontrolę nad temperaturą ciepłej wody użytkowej.
W obwodach, gdzie nie ma osobnej pompy c.w.u. woda może być zbyt gorąca, zbyt zimna lub zmieniać temperaturę w zależności od innych czynników.
Poniżej schemat instalacji gdzie temperatura zależna jest od regulacji pogodowej grzejników (odradzamy taki schemat instalacji).
Jesienią i wiosną temperatura c.w.u będzie za niska (dyskomfort i ryzyko bakterii Legionelli), zimą przy mrozach za wysoka (w zależności od regulacji pogodowej grzejników).
W tym rozwiązaniu kocioł nie może pracować w trybie LATO. Latem konieczna jest grzałka elektryczna do podgrzewania c.w.u..
W takim rozwiązaniu ciepła woda użytkowa nie jest mierzona i kontrolowana przez kocioł centralnego ogrzewania.
Spotyka się również instalacje, gdzie wyodrębniony jest osobny obwód ciepłej wody użytkowej, ale jest błędnie podłączony do pozostałych obwodów, co skutkuje oddziaływaniem jednego obwodu na drugi. Patrz rysunek poniżej.
W takim rozwiązaniu, mimo wyłączenia przez sterownik pompy c.w.u. zasobnik będzie nagrzewany na skutek źle podłączonej pompy kotłowej.
Pompy kotłowa i pompa c.w.u. są połączone ze sobą szeregowo, w tym samym kierunku.
Praca pompy kotłowej powoduje przepływ wody przez zasobnik i jego nagrzewanie do temperatury równej temperaturze kotła.
Jeszcze inną, często spotykaną przyczyną przegrzewania ciepłej wody użytkowej jest brak zaworów zwrotnych przy pompach obiegowych.
Powoduje to negatywne oddziaływanie pomp na siebie i sprzyja grawitacyjnemu krążeniu wody kotłowej. Gorąca woda z kotła, grawitacyjnie, bardzo powoli, ale w sposób ciągły rozgrzewa zasobnik c.w.u. do max. temperatury kotła np. 75ºC. Patrz rysunek poniżej.
Może się też zdarzyć, że zanieczyszczenia jakie krążą w instalacji (brud, opiłki, kamień itp.) mogą zabrudzić zawór zwrotny i doprowadzić do jego nieszczelności. Zawór przepuszczający wodę, może w małym stopniu, również prowadzić do grawitacyjnego nagrzewania zbiornika c.w.u.
Przegrzanie kotła, wyrzut ciepła
Każdy kocioł na pellety ma zabezpieczenia przed przegrzaniem wody w kotle.
Kocioł nie może „zagotować się”.
Jednym ze sposobów ochrony przed zbyt wysoką temperaturą kotła (nie mylić z temperaturą ciepłej wody użytkowej) jest uruchomienie wszystkich pomp i otwarcie wszystkich zaworów w celu „wyrzutu ciepła”. Sterownik kotła próbuje pozbyć się nadmiaru ciepła poprzez oddanie go do obwodów grzewczych, w tym do obwodu z pompą c.w.u.
Na przykład jeśli kocioł osiągnie wysoką temperaturę, przekraczającą około 92ºC, nastąpi uruchomienie wszystkich pomp i oddanie ciepła m.in. do zbiornika z ciepłą wodą użytkową. Stąd, może się okazać, że od czasu do czasu, ciepła woda użytkowa jest zbyt gorąca. Może się tak dziać raz na jakiś czas, nieregularnie.
Należy wówczas obserwować kocioł i wyeliminować osiąganie temperatury kotła powyżej 90ºC.
Mogą na to wpływać:
- złe dawki zapłonowe,
- zbyt dużą moc palnika,
- źle dobrane parametry „hamowania mocy” palnika,
- zapowietrzenie instalacji,
- zbyt wysoka temperatura zadana kotła itp.
Wybieg pomp – wykorzystanie ciepła
Kolejną funkcją, w jaką wyposażone są sterowniki kotłów jest tzw. „wybieg pomp”.
Ideą „wybiegu pomp” jest wykorzystanie ciepła, jakie zostało wytworzone w kotle na potrzeby nagrzewania ciepłej wody użytkowej. Wraz z osiągnięciem temperatury zadanej ciepłej wody użytkowej, pompa c.w.u. powinna się zatrzymać, ale żeby nie marnować ciepła zgromadzonego w kotle, wydłuża się pracę pompy (np. wybieg pomp=3min), aby ciepło z kotła przekazać do zbiornika c.w.u. Może się to wiązać z przekroczeniem zadanej temperatury ciepłej wody użytkowej. Niektóre kotły wydłużają czas pracy pompy c.w.u. (wybieg pomp), aż do wyrównania temperatury kotła z temperaturą zbiornika ciepłej wody użytkowej.
Na przykład, jeśli kocioł w trakcie nagrzewania zbiornika c.w.u. do temperatury zadanej równej 50ºC, osiągnie wartość zadaną równą 75ºC wówczas, po nagrzaniu c.w.u. przedłuża pracę pompy c.w.u. tak długo aż temperatury kotła i c.w.u się wyrównają. Mogą to być np. wartości 58ºC c.w.u i 58ºC wody w kotle.
To zjawisko jest zauważalne głównie latem, kiedy pompy grzejników czy ogrzewania podłogowego są całkowicie wyłączone i ciepła woda użytkowa jest jedynym zadaniem dla kotła c.o. (w tzw trybie LATO)
Jeśli „wybieg pomp” jest powodem przegrzewania ciepłej wody użytkowej, należy skrócić czas wybiegu pomp, lub zmodyfikować temperaturę wyłączenia pompy c.w.u.
Awaria czujnika temperatury ciepłej wody użytkowej
Podstawą dobrej regulacji temperatury ciepłej wody użytkowej jest sprawny czujnik.
Sprawdź, czy czujnik wskazuje dobre wartości.
Sprawdź, czy czujnik jest dobrze zamontowany, odpowiednio głęboko, w pochwie zasobnika ciepłej wody użytkowej.
W przypadku wysunięcia się czujnika, temperatura może być błędnie odczytywana.
Wówczas kocioł będzie grzał zasobnik, ale nie będzie „wiedział”, że już go nagrzał.
Spowoduje to nagrzanie zasobnika c.w.u. do bardzo wysokich temperatur.
Woda będzie parząca.
Awaria sterownika kotła
Całym procesem nagrzewania ciepłej wody użytkowej zarządza sterownik/regulator kotła.
W przypadku jego awarii również może dojść do przegrzewania ciepłej wody użytkowej.
Znane są przypadki, „sklejenia się styków” przekaźników włączających pompę ciepłej wody użytkowej. Wówczas pompa działa w sposób ciągły. Nie ma kontroli nad temperaturą zasobnika.
Termiczna dezynfekcja bakterii Legionella
Wiele kotłów wyposażonych jest w opcję dezynfekcji zbiornika c.w.u. temperaturą 70ºC.
Jeśli woda użytkowa jest zbyt gorąca, sprawdź, czy funkcja dezynfekcji nie jest aktywna.
Wyłącz ją. Używaj ją jedynie raz na kilka miesięcy, z pełną świadomością, że woda w trakcie dezynfekcji będzie bardzo gorąca.